Koroner arter hastalığı dünyada bir numaralı ölüm sebebidir. Bu hastalığa ait bir takım risk faktörleri vardır ve bu risk faktörlerinden kaçınmak genellikle bu hastalığın seyrini önemli derecede etkiler. Örnek olarak şeker hastalığınız var, şeker seviyeniz devamlı yüksek, takiplerinden uzaksınız ve doktorunuzun önerilerini yeterince yerine getirmiyorsunuz. Böyle bir durumda şeker seviyesinin yüksek olması damar yapınızın bozulmasına ve kalp atar damarlarında daralmaların daha erken ortaya çıkmasına sebep olur. Ya da kolesterol seviyeniz kontrol altında değil, tansiyonunuz yüksek, kilo probleminiz var ve az hareketli bir hayat yaşıyorsunuz; tüm bunlar sizin kalp damarlarınızın daha erken hastalanmasına yol açabilir. Bu riskler sizin dikkat ederek düzeltebileceğiniz risklerdir. İyi bir tedavi ve düzenli takip ile hastalığın seyri yavaşlatılır ve ciddi olaylar engellenebilir. Önemli olan nokta farkında olmak ve kararlılıktır.
Bunun yanında değiştiremeyeceğimiz bir özellik olarak aileden gelen genetik yatkınlık önemli rol oynar.
Koroner arter hastalığı ne şekilde ortaya çıkar?
Kalp damarlarınızda sıkıntı koltuğunda hastalar genellikle farklı şekillerde karşımıza çıkabilir.
- Hastaların herhangi bir şikayeti yoktur, doktorlar koroner arter hastalığından şüphelenir ve yapılan tetkikler sonucunda teşhis konur.
- Hastalar eforla yani yürürken, merdiven çıkarken ya da dolaşırken baskı-sıkışma tarzında, boyun, kol ya da sırt bölgesine yayınlan göğüs şikayetleri, yorgunluk, çarpıntı ya da nefes darlığı yaşayabilir. Genellikle dinlenmeyle bu şikayet kısa sürede düzelir ya da azalır.
- Hastalar ani bir şekilde göğüs ağrısı/sıkışma hissederler, bu şikayet yarım saatten fazladır ve acil olarak hastaneye ulaşırlar. Teşhis tıbbi değerlendirme ve yapılan acil girişimlerle konur. Bu durum kalp krizi olarak değerlendirilir.
- Bunların dışında başka bir kalp hastalığının tetkik ve tedavisi sırasında da koroner arter hastalığı saptanabilir.
Kalp damar tıkanıklığı nasıl teşhis edilir?
Hastaların fizik muayeneleri ve şikayetleri ilk olarak değerlendirilir. Bu doğrultuda doktorlar ilk olarak kan testleri, EKG dediğimiz elektrokardiyografi, efor testi, kalp sintigrafisi, ekokardiyografi ve son olarak da koroner anjiyografi dediğimiz kalp damarlarının görüntülenmesini sağlayan tetkikleri isteyebilirler. Kalp damarları bilgisayarlı tomografi ya da kardiyoloji laboratuvarında bilekten ya da kasıktan yapılan anjiyografi ile tespit edilir.
Tedavi seçenekleri nelerdir?
İlaç tedavisi
Kalp damarlarında hafif dereceli darlık ya da tıkanıklık saptanan hastalarda ilk seçenek ilaç tedavisidir. İlaç tedavisi genellikle hastalığın en hafif formunda ya da diğer tedavi seçeneklerinin uygulanmasıyla beraber eş zamanlı verilir. Hastaların düzenli kontrolleri ve tedaviye uyumları uzun dönemde fayda açısından çok önemlidir.
Girişimsel kateter tedaviler
Koroner arter hastalığı saptanan hastaların genellikle klinik ve anjiyografi özelliklerine göre yani hastalığın uygun formlarında uygulanır. Kardiyoloğunuz anjiyografinizi yaptıktan sonra dünya kalp kılavuzları önerilerine göre size bu seçeneği sunacaktır. Girişimsel kateter tedaviler (stent ya da balon gibi) ile bu hastalık tedavi edilir ve ek olarak ilaç tedavisi başlanır.
Koroner arter bypass cerrahisi
Bu seçenekte girişimsel tedavilere yani anjiyo ve stent tedavisine uygun olmayan hastalarda ya da kalp kasılması zayıflamış, çok damar hastalığı ve diyabeti olan hastalarda kardiyologlar ve cerrahlar beraber karar alır. Stent ya da balon gibi tedavi seçeneğinin uygun olmadığı durumlarda siz kalp cerrahına yönlendirilirsiniz ve kalp cerrahınız ameliyatınız için sizinle görüşür.
Koroner bypass ameliyatında zamanlama
Koroner baypas ameliyatları acil ya da erken dönemde yapılmaktadır. Baypas ameliyatının gerekliliği hastanın klinik durumuna ve anjiyografi bulgularına göre kalp ekibi tarafından belirlenir.
- Acil baypas ameliyatları nadir olarak yapılmaktadır. Bu seçenek genellikle kalp krizi ile başvuran ve balon-stent gibi girişimsel tedavilere uygun olmayan durumlarda uygulanır. Bu durumlarda ameliyat riski diğer durumlara göre daha fazladır. Ancak acil kalp ameliyatlarında risk daha fazla olmasına rağmen hayat kurtarıcı olmaktadır.
- Erken dönemde olunması önerilen yani ertelenmemesi gereken baypas ameliyatları ise genellikle hastaların çoğunda uygulanan yaklaşımdır. Eğer ki şikayetiniz var, hastaneye gittiğinizde doktorunuz kalp damarlarınızda darlık olduğunu ve bir kalp ameliyatı olmanız gerektiğini söyledi ise bu durum saptandıktan sonra bu işin çözülmesi ileride yaşayabileceğiniz hayati riskleri en aza indirmektedir. Hastaların diyabet gibi ek hastalıkları, kriz geçirmiş olmaları, şikayetlerinin son zamanda artmış ve daha fazla ortaya çıkması ve kalp fonksiyonlarında azalma tedavide belirleyici faktörler arasındadır.
- Şikayeti olmayan hastalarda (özellikle ana damar darlıklarında ve kritik çok damar hastalığında) sizin baypas ameliyatını erken dönemde yani en kısa sürede olmanız önerilebilir.
- Şikayeti olan hastalarda ise çok damar hastalığının yani birden fazla damarda darlık ya da tıkanıklık olması durumunda sizin erkenden yani ertelemeden bu ameliyatı olmanız gerekebilir.
Bypass ameliyatı nasıl yapılır?
Koroner baypas ameliyatları genellikle göğüs açık önden açılarak yapılmaktadır. Bu en güvenli ve en faydalı baypas tekniklerinin kullanıldığı yaklaşımdır. Birçok teknik bu yolla uygulanır. Özellikle atardamar cerrahisi uzun dönem sonuçları hastalara en fazla avantajı sağlar. Günümüzde kullandığımız farklı tekniklerin bu yolla mümkün olduğunu unutmayın. Diğer yaklaşımlarda yani kapalı baypas yönteminde kullanılamayan teknikler bu yolla uygulanır. Bu unutulmaması gereken noktadır ve sizin için çok kritiktir.
Halk arasında kapalı baypas tekniği ise nispeten kısıtlı bir yöntemdir. Klasik ve genel ameliyat teknikleri kullanılır. Bu konu hakkında mutlaka cerrahınıza danışmanızı öneriyorum.
Robotik cerrahi ise hastalara konfor sağlayan üstün bir yöntemdir. Fakat çok damar hastalığında kullanımı kısıtlıdır. Bu konu hakkında robotik cerrahi uygulayan hekimlerden görüş alabilirsiniz.
Koroner baypas ameliyatları ile ilgili daha fazla bilgi edinmek, ikinci bir uzman görüşü almak veya randevu oluşturmak için iletişim danışmanımızla 0542 473 51 15 numaralı telefon hattımız üzerinden iletişime geçebilir, gelişmeler için Instagram hesabımızı takip edebilir veya diğer yazılarımıza blog sayfamızdan ulaşarak inceleyebilirsiniz.
